 1. Pak və münəzzəhdir o Allah ki, nemətini Ona sitayiş və həmd etmək
üçün yaratmışdır. Pak və münəzzihdir o Allah ki, Ona sitayiş etməkdə
aciz olmağı etiraf etməyi həmd etmək kimi qəbul etmişdir.
2. Nə üçün yaranmış olduğunuzu düşünüb, əməl edin, çünki Allah sizi boş yerə yaratmamışdır.
3. Günahkarlarla dost olmaqdan, zalımlara yardım etməkdən, fasiqlərlə
qonşu olmaqdan çəkinin, onların fitnələri qarşısında ehtiyatlı olun və
onlardan uzaq qalın. Bilin ki, hər kəs Allah övliyaları ilə
müxalifətçilik edib, Allah dinindən başqa bir din seçsə və Allah
övliyalarının əmrinə qarşı çıxsa, cəhənnəmin (bədənləri yeyən) alovlu
oduna atılar... Bəs ey ağıl sahibləri, ibrət götürün və sizi doğru yola
hidayət etdiyi üçün Allaha şükür edin; bilin ki, siz Allahın qüdrət
dairəsindən kənara çıxa bilməzsiniz. Allah etdiyiniz əməlləri görür,
siz Ona tərəf məşhur olacaqsınız (dirilib duracaqsınız). Öyüddən
faydalanın və saleh insanların ədəbləri ilə tərbiyə alın.
4. Bir məktubda imam Səccad(ə) (saray alimlərindən biri) Məhəmməd ibn
Müslim Zöhriyə belə yazır: Allah öz kitabı quranda alimlərdən
əhd-peyman alaraq demişdir: "Mütləq bu səmavi kitabın həqiqətlərini
insanlar üçün bəyan edin və onları gizlətməyin”. Sən bil ki, inkar
etməyin ən yüngül yük zalıma yaxınlaşıb, onu (vəhşətdən)
arxayınlaşdırasan və onun zülm etməyinə bir bəhanə olasan. O zalım səni
bir din alimi kimi qəbul edib, sənin vücudnu öz işlərini əsaslandırmaq
üçün saxlayır. Onlar səni öz bəlalarından keçmək üçün bir körpü etmək
istəyirlər ki, sən onların azğınlıqlarına bir pillə kimi olaraq yalnış
fikirlərini təbliğ edəsən. Zalımlar səni öz getdikləri yolla aparmaq
istəyirlər. Onlar istəyirlər sənin vasitəçiliyinlə düzgün alimləri xalq
içində şübhəli tanıtdırsınlar və avam adamların qəlblərini özlərinə
doğru çəkinsinlər.Sənin onlar üçün gördüyün işlərin onların xüsusi
vəzirləri də görə bilməzlər, sənin etdiyin əməlləri onların qüdrətli
əməkdaşları da yerinə yetirə bilməz. Sən onların fasid və pis işlərinin
üstünü örtürsən, bütün adamların ayaqlarını zalımların saraylarına
açırsan. Doğrudan da səndən aldıqlarının müqabilində sənə verdikləri nə
qədər də azdır! Sənin üçün abadlaşdırdıqları, səni korladıqlarının
müqabilində nə qədər də dəyərsizdir! Özün öz haqqında fikirlə., başqası
sənin fikrində olmaz. Özün özünə hesabat ver, çünki, sən məsul
insansan, səni hesaba və istintaqa çakacaklar.
5. Allah yanında 2 növ damladan daha dəyərli damla yoxdur:: Allah
yolunda tökülən qan damlası və keçənin qaranlığınmda yalnız Allah üçün
tökülən göz yaşı.
6. 3 şey möminə nicat verər: Xalqın əleyhinə danışmamaq, onların
dalınca qeybət etməmək, özünü dünya və axirətə faydalı olan şeylə
məşğul etmək və günahlarına çox ağlamaq.
7. Möminlərdən hər kəsdə bu 3 sifət olsa, Allah onu himayə edər,
qiyamət günü ərşin kölgəsində olar və o gündəki böyük vəhşətdən nicat
tapar: 1-Özünün xalqdan təvəqqe etdiyini xalqa vermək. 2-Gördüyü hər
işin, yaxud etdiyi hər bir təşəbbüsün 2 haldan kənar olmadığını bilmək
ki, Allahın itaəti yolundadır, yoxsa onun ziddinə. 3-Öz eyblərini
aradan qaldırmayınca din qardaşının eybini axtarmaq, çünki, öz
eyblərini islah etmək başqalarının eyblərini axtarmaqdan saxlayan bir
məşğələdir.
8. Əlbəttə, heç kimlə düşmənçilik etmə, hərçənd onun sənə zərər
yetirəcəyini güman etsən belə və heç kimlə dostluğu tərgitmə, hərçənd
sənə fayda verməyəciyini güman etsən də belə.
9. Müsaəlmanın mərifəti və dinin kamilliyi: 1-Danışqan olmamsından,
bihudə danışmamasından, 2-Olduqca az mübahisə etməsindən, 3-Həlim
olmasından, 4-Səbirli olmasından, 5-Xoş əxlaqlı olmasından asılıdır.
10. Ehtiyac duyulan şeyləri xalqdan az istəmək özü bir ehtiyacdır.
11. Saleh insanların məclisi, insanı islaha doğru çağırar.
12. Fasiq adamlarla oturub-durma, çünki, o, səni bir tikə çörəyə və ya ondan da az qiymətə satar.
13. Axmaq adamla dost olma, çünki o sənə xeyir vermək istəyər, amma zərər verər.
14. Paxıl insanla dost olmaqdan çəkin, çünki sənin ona ən çox ehtiyaclı olduğun ən çətin vaxtda səni yalnız qoyar.
15. Yalançı adamla dost olma, çünki yalançı ilğım kimidir: uzağı yıxan və yaxını uzaq göstərər.
16. Sağ tərəfində səni yamağlayan kimsə, sol tərəfinə keçib səndən özr istəsə, onu bağışla.
17. Möminin öz mömin qardaşının üzünə sevgi və məhəbbət ilə baxması ibadətdir.
18. Qonşunun qonşu boynunda olan haqqı bunlardır: Qiyabında (o olmayan
yerdə) onun abırını qorumaq, hüzurunda hörmətini saxlamaq, zülmə məruz
qaldıqda yardım etmək, eyblərini araşdırmamaq əksinə, örtmək, nəsihət
və ya öyüd qəbul edəcəyini anladıqda gizlicə öyüd vermək, gərgin və
sıxıntılı vəziyyətdə olan zamanda tək qoymamaq, səhvlərinə göz yummaq,
qüsurlarını bağışlamaq və onunla yaxşı davranmaq.
19. İlahi, məni, yoxsulu alçaq və varlını üstün güman etmək kimi
səhvlərdən qoru! Çünki şərəfli və üstün bir insan o adamdır ki, sənin
itaətində olması onu şərəfləndirmişdir. (İstər yoxsul olsun, istərsə də
varlı). Və əziz bir insan o adamdır ki, sənin bəndəliyin və ibadətində
olmaq onu əziz etmişdir. (İstər yoxsul olsun, istərsə də varlı).
20. Möminin əməli helmi (mülayimliyi) ilə qarışmışdır. Öyrənmək üçün
əyləşməlidir, sağlam qalmaq üçün susmalıdır, ona bir əmanər kimi
deyilən sirri dostlarından heç birinə deməməlidir, özgələrlə şahidlik
etməkdən çəkinməlidir, heç bir yaxşı işi riyakarlıqla görməməli və həya
edərək o işi tərk etməməlidir. Onu tərifləsələr məğrur olmasından
qorxmalı və tərifləyənlərin xəbəri olmayan günahlardan tövbə etməli və
nadanların cəhli ona ziyan yetirməməlidir.
21. Sənə yaxşılıq edənin boynundakı haqqa gəldikdə isə: 1-Ona təşəkkür
etmək. 2-Yaxşılığını xatırlamaq. 3-Onun haqqında yaxşı sözlər demək.
4-Allahınla öz aranda onu ürəkdən dua etməkdir. Belə etsən, gizli və
aşkarda onun qıdrini bilmiş olarsan. Sonra əgər əlindən gəlsə,
yaxşılığının əvəzində yaxşılıq edərsən; yox əgər əlindən gəlməsə,
yaxşılığını cübran etmək (əvəzini çıxmaq) üçün əlverişli şəraitin
yaranmasını güdərsən.
22. Allah dərgahında ən çox sevilən o kəsdir ki, əməli hamının
əməlindən yaxşı olsun; o adamın əməli Allah dərgahında əzəmətlidir ki,
onun ilahi mükafata rəğbəti çoxdur. Və Allahdan çox qorxan adam onun
əzabından asanlıqla qurtarar. Allah dərgahına ən yaxın adam əxlaqlı
yaxşı olan adamdır. Öz ailəsinin rifahını daha yaxşı təmin edən adam
Allah yanında bəyənilmi. Adamdır. Allahın yanında ən əziz adam ən
təqvalı adamdır.
23. Əgər elm öyrənməyin faydalarını xalq bilsəydi, dənizlərin
dərinliklərinə cummaqla və qan tökmək bahasına da olsa, elm
öyrənərdilər.
24. Bir gün imam Səccad(ə) sağalmış bir xəstəyə dedi: Sənən nuş olsun
günahı tökən (xəstəlik), Allah-təala səni yad etdiyi üçün Pno yad et və
günahından keçdiyi üçün Ona şükr et.
25. İstər kiçik olsun, istərsə də böyük, istər ciddi olsun, istərsə də zarafat, yalan danışmaqdan çəkin.
26. Dualarının qəbul olunmamasına səbəb olan günahlar bunlardır: Pis və
düzgün olmayan niyyət, batinin çirkinliyi, din qardaşları ilə nifaqla
davranmaq, duanın qəbul olunmasına etiqadsız olmaq, vacib namazları öz
vaxtında qılmamaq, ehsan və sədəqə verməməklə Allah dərgahına
yaxınlaşmağı tərk etmək və danışıqda nəlayiq sönlər və söyüşlər demək.
27. Bir nəfər imama Səccəda (ə) dedi: Yəbnə Rəsulallah, gecəni bir
halda keçirdim ki, məndən 8 şey tələb olunurdu: Allah məndən vacibatı,
peyğəmbər(s) öz sünnüsini, əhli-əyalım məişətin təmin olunmasını,
həvayi-nəfs şəhvəti (qane etməyi), şeytan günah iş görməyi, gözətçi
mələklər (Rəqib və Ətid) düzgün əməli, Mələkül-movt (Əzrayıl) ruhumu,
qəbr isə cəsədimi tələb edirdi. Mən də bu işlərin arasında onlara
tələbkar idim.
28. Cəhənnəm odundan qorxan şəxs günahdan tövbə etməyə və Allaha tərəf qayıtmağa tələsər və haram işlərdən çəkinər.
29. Günahdan sevinməkdən (yəni günahı xoşhallıqla etməkdən) çəkin, çünki günah edərkən sevinmək günahın özündən pisdir.
30. Nümətlərin dəyişməsi və aradan getməsinə səbəb olan günahlar
bunlardır: 1-Xalqa zülm etmək. 2-Yaxşı adətləri tərk etmək. 3-Yaxşı
planları həyata keçirmək. 4-Naşükürlük etmək. 5-,ükür etməmək.
31. Pisliyi tərk etmək üçün-hərçənd bu işlə məşhur olmuşsan-bir an belə yubanma.
32. Allahın-Onu tanıyandan sonra-ən çox sevdiyi şey qarını haramdan və özünü qeyri-şəri cinsi zövqlərdən qorumaqdır.
33. Nə çoxdur, onun-bunun tərəfinə məftun olub özünü itirənlər,
yaxşılığı gizlətməkdən məğrur olanlar; və nə çoxdur Allahın lütf və
mərhəmətindən başqaları qarışıb, qafil olanlar!
34. Nəfsinin qiymətini bilən, (və öz şəxsiyyətini tanıyan) dünyanı dəyərsiz görər.
35. İşlərinin ən yaxşısısn açarı və başlanğıcı doğru danışmaq, sonu sədaqətdədir.
36. Xoşagəlməz qəza-qədərə razı olmaq yaqinin ən yüksək rütbələrindəndir.
37. İmama Səccad(ə)dan soruşdular: "Hamıdan çox kim xətərdədir?” O həzrət buyurdu: "Dünyanı özünə xətər hesab etməyən”
38. Ey insanlar! Allahdan qorxun! Bilin ki, Ona tərəf qayıdacaqsınız! |
